لوله پلیکا، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی چون مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، سبکی، نصب آسان و هزینه پایین، یکی از پرکاربردترین مواد در صنعت لوله‌کشی هستند. با این حال، این لوله‌ها نیز ممکن است دچار ترکیدگی شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل ترکیدگی لوله‌های پلیکا و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از این مشکل بپردازیم.
ویژگی‌های لوله‌های پلیکا
لوله پلیکا که با نام لوله‌های PVC نیز شناخته می‌شوند، از جنس پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته شده‌اند. این لوله‌ها به دلیل ویژگی‌های مطلوبی مانند وزن کم، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و قیمت مناسب، در مصارف مختلفی از جمله لوله‌کشی آب آشامیدنی، فاضلاب، تهویه مطبوع و آبرسانی به زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه استفاده از لوله‌های پلیکا
لوله‌های پلیکا در دهه‌های اخیر به عنوان جایگزینی مناسب برای لوله‌های فلزی و سیمانی مورد توجه قرار گرفته‌اند. این لوله‌ها ابتدا در سیستم‌های فاضلاب و سپس در سایر سیستم‌های لوله‌کشی مورد استفاده قرار گرفتند. توسعه تکنولوژی و بهبود کیفیت مواد اولیه، استفاده از این لوله‌ها را گسترش داده است.
دلایل ترکیدگی لوله‌های پلیکا
ترکیدگی لوله‌های پلیکا می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در این بخش به بررسی مهم‌ترین عوامل می‌پردازیم.
- کیفیت نامناسب لوله‌ها: استفاده از لوله‌های نامرغوب و غیراستاندارد که دارای ترک‌های ریز، حفره یا ضخامت کم هستند، می‌تواند در معرض فشار و تنش، دچار ترکیدگی و نشتی شوند.
- فشار بیش از حد: افزایش جریان آب، استفاده از پمپ‌های قوی یا انسداد در مسیر جریان می‌تواند منجر به افزایش فشار و ترکیدگی لوله‌ها شود.
- نصب نامناسب: نصب غیراصولی و غیرتخصصی لوله‌های پلیکا، مانند عدم استفاده از اتصالات مناسب و عدم درزگیری صحیح، می‌تواند باعث ایجاد تنش و فشار در لوله‌ها و ترکیدگی آنها شود.
- تغییرات دمایی: انقباض و انبساط ناشی از تغییرات شدید دما می‌تواند به تدریج باعث ضعیف شدن ساختار لوله و نهایتاً ترکیدگی آن شود.
- مواد شیمیایی مضر: تماس لوله‌های پلیکا با مواد شیمیایی مضر مانند اسیدها و بازهای قوی می‌تواند باعث تخریب و تضعیف ساختار لوله شود.
- کهنگی و فرسودگی: با گذشت زمان، لوله‌های پلیکا ممکن است دچار فرسودگی و کهنگی شوند که به طور طبیعی باعث کاهش مقاومت مکانیکی و افزایش احتمال ترکیدگی می‌شود.
- یخ‌زدگی لوله‌ها: در فصل زمستان، یخ‌زدگی آب درون لوله‌ها می‌تواند باعث افزایش حجم آب و ایجاد فشار زیاد بر روی لوله‌ها و ترکیدگی آنها شود.
- ضربه و آسیب فیزیکی: برخورد با اجسام سخت و حفاری‌های نامناسب می‌تواند به ترکیدگی لوله‌ها منجر شود.
اثرات ترکیدگی لوله‌های پلیکا
ترکیدگی لوله‌های پلیکا می‌تواند عواقب جدی مانند خسارات مالی، آسیب به ساختار ساختمان، مشکلات بهداشتی و خطرات جانی به همراه داشته باشد. همچنین، نیاز به تعمیرات پرهزینه و زمان‌بر نیز از دیگر مشکلات ناشی از ترکیدگی لوله‌ها است.
راهکارهای پیشگیری از ترکیدگی
- انتخاب مواد مناسب: استفاده از لوله‌های پلیکا با استانداردهای معتبر لوله پلیکا و جنس لوله پلیکا می‌تواند به طور قابل توجهی از احتمال ترکیدگی آنها بکاهد.
- نصب صحیح و حرفه‌ای: نصب صحیح و حرفه‌ای لوله‌ها توسط تکنسین‌های مجرب و رعایت اصول فنی و استانداردهای نصب می‌تواند از بروز مشکلات ناشی از نصب نامناسب جلوگیری کند.
- نگهداری و بازرسی منظم: بازرسی‌های دوره‌ای و رفع مشکلات کوچک قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگ می‌تواند عمر مفید لوله‌ها را افزایش دهد.
- عایق‌بندی مناسب لوله‌ها در برابر سرما: استفاده از عایق‌های فوم یا پشم شیشه می‌تواند از یخ‌زدگی لوله‌ها و ترکیدگی آنها جلوگیری کند.
- استفاده از شیرهای اطمینان و تجهیزات کنترلی: نصب شیرهای اطمینان و تجهیزات کنترلی مانند فشارسنج و شیر تخلیه هوا می‌تواند به کنترل فشار آب در لوله‌ها کمک کند.
موارد استفاده از لوله‌های پلیکا
- سیستم‌های فاضلاب: به دلیل مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و هزینه پایین، لوله پلیکا فاضلابی گزینه‌ای مناسب برای انتقال فاضلاب‌های شهری و صنعتی هستند.
- سیستم‌های تهویه: به دلیل سبکی و نصب آسان، برای انتقال هوا و گازهای تهویه مناسب هستند.
- سیستم‌های آبیاری: به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی، لوله پلیکا آبرسانی برای انتقال آب به مزارع و باغ‌ها گزینه‌ای مناسب هستند.
نتیجه‌گیری
با رعایت نکات مطرح شده و استفاده از مواد و نصب صحیح، می‌توان از ترکیدگی لوله‌های پلیکا جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را افزایش داد. انتخاب لوله‌های باکیفیت، سپردن نصب لوله‌ها به مجریان متخصص، عایق‌بندی مناسب لوله‌ها، بازرسی و بررسی دوره‌ای لوله‌ها و استفاده از شیرهای اطمینان و تجهیزات کنترلی از جمله مهم‌ترین اقداماتی هستند که می‌توان برای پیشگیری از ترکیدگی لوله‌های پلیکا انجام داد.
